Plan ucieczki z Ukrainy zawiódł i Staszek trafił pod lufy karabinów...

Strażnicy też to zauważyli i zaczęli drzeć się jeszcze głośniej: „RUKI NAD HOŁOWOJU, LEŻI BLJAĆ, BO ZASTRELJU!”, a ten zaczął tłumaczyć się, że chciał tylko wyciągnąć paszport. Zrugałem go, żeby więcej tak nie robił, bo równie dobrze w rozumieniu wkurwionych Ukraińców mógł mieć tam pistolet zamiast dokumentu. W głowie miałem tylko myśl – co jak komuś z nich się omsknie palec? Albo jakiś ptak wyleci z krzaków i ktoś w przypływie stresu naciśnie spust?

Po angielsku praktycznie nic nie rozumieli, więc poprosiłem ich po polsko-ukraińsku (korzystając z podobieństw naszych języków), że wszystko wyjaśnimy, tylko niech przestaną świecić nam po oczach i celować z automatów. Przystali na to i zaczęło się, choć wciąż w napiętej atmosferze, przepytywanie. Opowiedziałem im pokrótce, że jesteśmy normalnymi ludźmi, że wojna zastała mnie w Kijowie i próbuję od kilku dni wrócić do domu. Opowiedziałem im też o naszej desperacji na granicy, o tym, że kolejka nie poruszała się do przodu, co sprawiło, że postanowiliśmy zrobić taką głupotę.


Było ich trzech. Dwóch starszych koło czterdziestki i jeden świeżak, wyglądający jakby ledwie ukończył pełnoletniość. Dwójka z funkcjonariuszy poszła kilka metrów dalej w poszukiwaniu dziury w płocie, żeby przejść na „naszą” stronę. Ostatecznie jej nie znaleźli, więc koniec końców trochę nieporadnie, ale przeskoczyli ogrodzenie i dołączyli do rozmowy. Atmosfera była raczej w klimacie „Teraz to macie przejebane i posiedzicie trochę w areszcie. Chcieliście przejść szybciej przez granicę, a za karę spędzicie tu kilka dni”. Zapytałem też taktycznie na początku głównego z nich (tego najbardziej rozmownego), jak ma na imię. Taka drobna rzecz nie raz pomagała mi rozrzedzić gęstą atmosferę, a i poważniej brzmi zdanie zaczynające się od, dajmy na to: „Siergiej Iwanowicz, posłuchajcie...”.

Kontynuując tę grę (której nie dało się już niestety cofnąć, bo wyglądałoby to ultrapodejrzanie), ze zdania na zdanie wtrącałem coraz więcej ukraińskich zwrotów, tak że po kilkunastu minutach rozmawiałem z nimi już praktycznie po ukraińsku. Oczywiście był to poziom kilkukrotnie gorszy niż ten, którym mogli pochwalić się Kolja i Litwin, co sprawiało, że trudno było mi traktować to co się wydarzyło na serio. Popatrzcie zresztą sami – dwóch rosyjskojęzycznych ludzi pyta mnie po angielsku, żebym przetłumaczył im to, co mówią do nich pogranicznicy, których oni doskonale rozumieją. Pogranicznicy zaś nie znając angielskiego, ciągle proszą mnie o przetłumaczenie swoich słów na angielski moim towarzyszom. Przekładając je na angielski ,używałem już losowych angielskich słów lub mówiłem coś w stylu „Okej, tłumaczę wam teraz to, co oni mówią, ale wiem, że i tak wszystko rozumiecie”, bo tak i było – rozumieli sto razy lepiej ode mnie. Jedna wielka komedia, która nie wiadomo ile jeszcze miała trwać. Absurdalny głuchy telefon.
Strażnicy w końcu doszli do wniosku, że dzwonią po transport i wiozą nas na posterunek. Jako że rozmowa kleiła się coraz bardziej, z czasem nawet padały żarty, z których obydwie strony się śmiały. Szczególnie kiedy Kolja słysząc słowo „suka”, powiedział ładnym angielskim „SUKA. I know this word!”. Trudno było przy tym człowieku nie parsknąć śmiechem. Strażnicy stwierdzili, że obiecują nam, że włos nam z głowy nie spadnie i nie założą nam kajdanek, ale mamy im przysiąc, że nic krzywego nie odwalimy. Przetłumaczyłem moim kolegom to, co zrozumieli lepiej ode mnie i ruszyliśmy wzdłuż płotu, tak żeby znaleźć jakieś lepsze miejsce do przejścia na drugą stronę. Trzeba wam bowiem wiedzieć, że płot nie był płotem stricte granicznym. Utrudniał on po prostu wejście na pas ziemi niczyjej, a od jego wewnętrznej strony biegła techniczna droga używana przez Straż Graniczną.

Szedłem z tyłu grupy, kiedy młody strażnik wpadł w głęboką kałużę. Podałem mu rękę, zapytałem, jak się nazywa i czy nie przemoczył sobie butów, bo w plecaku powinienem mieć suchy ręcznik. Podziękował, pokazał, że ma nówki sztuki wojskowe trapery, więc nic się nie stało. Zamieniłem z nim kilka słów, zapytałem, jak długo już tu pracuje. Jego wylewną odpowiedź o tym, że dopiero się zaciągnął do służby i jeszcze nie ma doświadczenia przerwał starszy rangą kolega. Przeciskaliśmy się między płotem a zaroślami, gdy nagle Kolja prawie spalił naszą idiotyczną przykrywkę. Mianowicie noga wpadła mu do jakiejś dziury, potknął się i wywrócił, rzucając przy tym soczyste: „Bljać!”. Przerażony spojrzał na mnie i szybko poprawił na: „Fuck!”. Strażnicy na szczęście tego nie zanotowali.

Przeszliśmy w końcu przez dziurę w płocie, oddaliśmy strażnikom nasze paszporty. O dziwo, telefonów nikt nam jeszcze nie sprawdził, choć mocno mnie stresowała myśl, co mogliby tam znaleźć w zakątkach galerii. Nagie zdjęcia to byłby pikuś, przy głupich sadisticowo-wykopowych memach, które mogłyby być odebrane dość mocno antyukraińsko. W oczekiwaniu na transport próbowałem usilnie dowiedzieć się, co dalej i czy da się jakkolwiek temu złowieszczemu „dalej” zapobiec. Starałem się wytłumaczyć, że koniec końców nie przekroczyliśmy granicy, tylko się do niej zbliżyliśmy. Strażnik nieustępliwie odpowiadał, że w przepisie jest wyraźnie napisane o „próbie przekroczenia granicy”, a nie tylko o samym przekroczeniu. Wtórował mu drugi ze strażników, jednak nie mogli dojść do porozumienia w tym, pod który w rzeczywistości paragraf podpadamy. Tak czy inaczej wynikało z ich słów, że za takie coś grozi sąd i kara pozbawienia wolności. Trochę jednak nadziei wlały w nasze serca słowa o tym, że ostatecznie to dowódca uzna co z nami zrobić.

W końcu pojawiła się Buchanka, czyli UAZ-452. Czemu Buchanka? Kształtem przypomina bochenek chleba, czyli po rusku właśnie „buchankę”. Wyszło z niej kilku strażników, którzy podejście do nas mieli raczej pozytywne, choć jak zawsze – z czarnym humorem. „To są te nasze dywersanty? Oj chłopcy, chłopcy, po co wam to było? Nie widzicie, że mamy teraz tu zajob na granicy, a jeszcze dokładacie nam roboty?” Zrobiło mi się autentycznie głupio. Przeprosiłem, kajając się i mówiąc, że nigdy więcej nie spróbuję takiego czegoś robić, bo było to po prostu niepotrzebne i bezmyślne. Poczęstowali nas papierosami, po których wypaleniu kazali wsiadać do przedziału pasażerskiego radzieckiego multivana. Jako że droga wzdłuż płotu była szerokości ledwie starczającej na rozstaw osi UAZ-a, zeskoczyłem na pole i dostałem mocny opierdziel od wszystkich strażników. Jeden z nich podbiegł i zaczął zamazywać nogą moje ślady, krzycząc: „ZWARIOWAŁEŚ?! Tak nie wolno!”. Dopiero w samochodzie dotarło do mnie, że to równiutko zaorany pas ziemi niczyjej oddzielający Ukrainę od Unii Europejskiej i co do zasady nie można na niego wchodzić. Nie jest też wskazane, żeby było tu widać choć pół śladu odbitego buta.
Nie do końca wiedziałem, co się dalej z nami stanie ani gdzie jedziemy. Auto dojechało do przejścia granicznego i zaczęło kierować się z powrotem w stronę Czerniowiec. Jak daleko nas wywiozą? Czy będą wielkie konsekwencje? Tego dowiecie się w następnym odcinku.

Żartuję.

Po kilku minutach jazdy Buchanka skręciła w prawo i zatrzymała się przed dwukondygnacyjnym, pomalowanym na brzoskwiniowy kolor, budynkiem. Z tabliczek, flag i proporców wynikało, że jest to po prostu posterunek Straży Granicznej. „Hmm... to chyba nie tak źle” – pomyślałem. Wprowadzili nas do środka, gdzie od razu uderzyło nas ciepłe powietrze. Co by się nie miało wydarzyć – przynajmniej nie zamarzniemy. W poczekalni stała makieta przejścia granicznego, a za szklaną budką siedziała dość wysoka i milfowata czterdziestka w mundurze Prikordonnej Służby. Taka z tych, które się raczej podobają mężczyznom, choć pozornie groźnie jej z oka patrzyło. Poprosiła nas, żeby podchodzić do niej po kolei z paszportami, gdzie zadała kilka pytań znowu o to samo. Co tu robiliśmy? Po co wpadliśmy na taki kretyński pomysł? Po tym, jak odzywała się do innych, wynikało, że chyba jej głos jest w tej układance ważny.


O dziwo – wbrew moim obawom – sprawiała wrażenie, jakby rozumiała, że odwaliliśmy coś, czego żałujemy, ale co, koniec końców, nikomu nie zaszkodziło. Jednak zgodnie z resztą funkcjonariuszy uznała, że nie ma opcji – musimy czekać na dowódcę, a że jest środek nocy, to nie będą go budzić z taką pierdołą. Zresztą, jak powiedziała, nie chcielibyśmy mieć do czynienia z obudzonym dowódcą, gdyby się dowiedział, że musiał przyjeżdżać w tak błahej sprawie i lepiej dla nas, żebyśmy po prostu poczekali do rana. Szczerze? Opcja wydawała się kusząca, szczególnie że na zewnątrz temperatura spadła już poniżej zera. Zaproponowali nam nawet coś do jedzenia, ale odmówiliśmy – głupio nam było korzystać z aż takiej gościnności. Nie odmówiliśmy za to kilku butelek wody mineralnej, bo ta zawsze się przyda. Powiedzieli nam nawet, żebyśmy wymyli sobie ręce, bo po tych przygodach – faktycznie – były umorusane. Po mnie do okienka podszedł Litwin – stanąłem z nim, żeby pomagać w tłumaczeniu. Nawet pomimo że babka radziła sobie całkiem dobrze, to nie zaprotestowała i mogłem czynnie uczestniczyć w tym, jak wyglądało przepytywanie moich kompanów. Wszystko poszło gładko, aż przyszła kolej na Kolję. Z nim to zawsze muszą być przygody...

Kolja niby miał legitny, izraelski paszport, ale poza tym miał też inne, ukraińskie dokumenty, które starał się skrzętnie ukryć, i nawet mu się to udawało. Miał też różne żydowskie papiery, którymi dość zamotał pracowniczkę, jako że na niektórych wszystko było napisane wyłącznie ichniejszymi szlaczkami. Jednak co z tego, kiedy w paszporcie w rubryce miejsce urodzenia widniało „Dnepropetrovsk, Ukraine”. Kobieta zaczęła coś podejrzewać, a przypominam, że wszystko szło dalej przeze mnie jako tłumacza. Powiedział mi po angielsku, że jego rodzice poznali się na Ukrainie, ale potem rozwiedli i jego matka dalej tu mieszka, a on wyprowadził się z ojcem do Izraela i czasami przyjeżdża w odwiedziny. Ta ściema nie mogła się udać, szczególnie kiedy przetłumaczyłem to kobiecie na ukraiński jako: „Jego mama ożeniła się z jego ojcem...”, a Kolja parsknął śmiechem. Ta zaczęła patrzeć na niego z politowaniem i mówić: „Przecież wiem, że wszystko rozumiesz”, ale szedł w zaparte i zgrywał głupa, mówiąc, że coś tam łyknął, ale to tylko pojedyncze słowa.


Gdy to mikro-przesłuchanie skończyło się, zaproponowano nam wyjście z nimi na papierosa. Nie odmówiłem – takie wyjścia zawsze pomagają w rozluźnieniu atmosfery i tak też się stało. Stanęliśmy w altanie, zapaliliśmy, a ja zacząłem pytać, co z nami dalej będzie. Kobieta porozumiewawczo skinęła głową: „Jak dowódca wstanie, to się dowiemy, ale nie przejmujcie się”. Drugi z nich dodał: „Nie martwcie się, żadnej krzywdy wam nie zrobimy. Bić was też nie będziemy, choć ręka świerzbi”. Odpowiedziałem, śmiejąc się: „O to się nie martwię, przecież to cywilizowana Ukraina, a nie jakaś Afryka”. Wybuchli śmiechem, zawołali jeszcze jednego i powiedzieli mu: „Ha, ha, słyszałeś, co pareń powiedział? Że to cywilizowana Ukraina, a nie Afryka. Dobre!”. Chyba sami nie dowierzali, że ktoś na zachodzie może mieć o nich takie zdanie.
Wróciliśmy do budynku, gdzie strażnik zaprowadził nas do takiej sali brifingowo-konferencyjnej. Powiedział, że jeśli mamy ochotę, to możemy kimnąć się na krzesłach. Zostawił z nami młodego, dwudziestojednoletniego (jak wyszło w rozmowie) strażnika, który dzierżył w rękach kałacha i który specjalnie się nami nie przejmował. Mogłem nawet wyjąć telefon i napisać ludziom, co się ciekawego z nami dzieje. Kolja zainteresował się dziesiątkami „podziękowań” wiszących w ramkach na ścianie. Podszedł do nich i zaczął udawanym łamanym ukraińskim czytać: „Gr... gr... gra... gra-moooo... GRA-MO-TA” i po angielsku podekscytowany chwalił się pogranicznikowi, że wie, że to oznacza dyplom albo podziękowanie po rosyjsku. Z Litwinem już nie udawaliśmy zażenowania i parskaliśmy śmiechem na całego. Szczególnie wtedy, kiedy Kolja pod chwilową nieobecność strażnika zahaczył o jedną ramkę, która spadła i się potłukła, a ten próbował ją nieudolnie powiesić tak, żeby nikt się nie zorientował. W końcu udało nam się na chwilę zmrużyć oczy, gdy nagle wparował jeden ze strażników, który nas złapał przy płocie. Nakazał pójście z nim na dół. Zaspani wykonaliśmy polecenie, wyszliśmy na podwórko, gdzie minęliśmy altankę-palarnię. Próbowałem dotrzymać szybkiego kroku strażnika i doganiając go, dopytałem o to, gdzie nas prowadzi.

– Nie przeżywaj, musimy was tylko „sfotkać”.

Oczywiście na pytanie kompanów: „Co się dzieje?” udałem tylko przestraszone „nie wiem”. Mogli być przerażeni, bo właśnie funkcjonariusz wyprowadził nas poza ogrodzenie, na pobliskie łąki, gdzie stało już dwóch strażników w pełnym umundurowaniu i uzbrojeniu. Nakazał nam stanąć: „Tutaj, blisko siebie, tyłem do nas!”. W głowie autentycznie pojawił mi się film „Katyń”. Następnie się odwróciliśmy, poświecili po nas latarkami i zrobili zdjęcie. „Okej, mamy to – wracamy”. Zaprowadzili nas z powrotem na górę, a do mnie dotarło, że faktycznie – przy płocie zapomnieli zrobić fotek do dokumentacji. To pole przypominało dość dobrze klimaty, które były na pasie granicznym. Wróciliśmy do naszego pomieszczenia i od razu zasnęliśmy. Jakie było nasze zdziwienie, kiedy dosłownie po chwili, gdy na zewnątrz było ledwie granatowo, kazano nam zejść na dół, gdzie czekały już nasze plecaki. Strażniczka wytłumaczyła nam, że nie było sensu dłużej czekać na dowódcę i że odwiozą nas na przejście graniczne.


Zaskoczeni wsiedliśmy z powrotem do Buchanki, dziękując jeszcze obsłudze hotelowej za gościnę. Tym razem nikt nas z tyłu nie pilnował, więc udało mi się ukradkiem walnąć pamiątkową fotkę. Wypuszczono nas koło przejścia, oddano paszporty i poproszono, żebyśmy „tym razem już nie próbowali niczego głupiego, tylko przeszli jak biali ludzie”. Gdy samochód się oddalił – ryknęliśmy śmiechem. CO TU SIĘ OD-WA-LI-ŁO? Jakim cudem to wszystko mogło się wydarzyć i – jakim cudem – skończyło się bez żadnych konsekwencji? Przeprosiłem moich kompanów za to, że ich namówiłem na taką przygodę i pogratulowałem Kolji zdolności aktorskich. W odpowiedzi usłyszałem, że nie mam się czym przejmować, bo jak by nie patrzeć, to załatwiłem im ciepły i komfortowy pobyt zamiast czekania „na nic” na granicy przy minusowej temperaturze. Co racja, to racja.



Doszliśmy do przygranicznych bud, w których kiedyś były pewnie kantory, a przy których wczoraj obmyślaliśmy nasz sprytny plan przekroczenia granicy UE. Boże, ale to się tym razem wydawało debilne i absurdalne. No nic – głupio wyszło, jest nam wstyd, ale koniec końców wyszliśmy z tej sytuacji obronną ręką, a nawet dużo zyskaliśmy.

https://youtu.be/jq3vV2EeRFY

To już nie była ta sama granica. To znaczy była, ale poziom organizacji, jaki zaprowadzono przez te pięć czy sześć godzin robił wrażenie. Wielkie KrAZ-y co chwilę kursowały w tę i nazad, przywożąc wodę i jedzenie dla oczekujących. Korytarz dla samochodów był już udrożniony i oddzielony przy pomocy plastikowych separatorów. Strażników też jakby przybyło. Na granicy pojawiło się też tysiące Hindusów (Ukraina do wojny była popularnym kierunkiem dla studentów z Afryki i Azji), którzy jednak w odróżnieniu od Słowian byli karni i potrafili się zorganizować. Gdy strażnik krzyczał do nich: „Ju mast łejt fajf ałers, okej?”, to odpowiadali zgodnie: „Okej!” i nie awanturowali się. Po nim na „mównicę” w postaci betonowego kloca wchodził Hindus-zawiadowca i tłumaczył to samo na hinduski.

https://youtu.be/udSpe-49RMo
https://youtu.be/rLswUbogylQ

W kolejce gdzie czekali Ukraińcy (i my) było troszkę zamieszania, kłótni, ale koniec końców zaczęto wpuszczać ludzi w grupach po kilkunastu. Co chwilę ktoś się o coś darł, psuł szyki, ale dość szybko wszyscy orientowali się, że dla wspólnego dobra trzeba korytarz samochodowy naprawić i wszystko wracało do wymarzonego porządku. Gdzieś płakało dziecko, gdzieś stał zagubiony starszy Anglik, nierozumiejący ni słowa i niewiedzący, w której kolejce ma stanąć. W porównaniu do wczoraj – była nadzieja, że za kilka godzin przejdziemy już kontrolę.



Z obliczeń wynikło, że kolejna „dziesiątka” jest już nasza. Będąc ciągle w kontakcie z bratem, który wraz z moim najlepszym przyjacielem Gocem wybrał się na wycieczkę ewakuacyjną z Krakowa do Rumunii, dowiedziałem się, że dojeżdżają już do celu – zsynchronizowaliśmy się niemal idealnie. Gdy podeszliśmy do płotu, żeby pokazać paszporty, trafiliśmy na... tak, tego samego człowieka, który nas złapał. Uśmiechnął się do nas i powiedział: „Ohoho! A kto to nam tu przyszedł? Na pewno pan Polak chce przejść tędy? A może jednak dwieście metrów dalej, przecież tak jest łatwiej? Nie? Na pewno?”. Oddał mi paszport, życzył powodzenia i wpuścił dalej na przejście. Gdzieś w międzyczasie, już na terenie przejścia granicznego, zgubiłem moich kompanów, ale umówiliśmy się, że poczekamy na siebie zaraz po przejściu na drugą stronę. Na wszelki wypadek dodaliśmy siebie na którymś z popularnych komunikatorów. Kontrola poszła sprawnie i po kilkunastu minutach mogłem dodać kolejny kraj do listy krajów, które odwiedziłem w swoim – na tamten czas – dwudziestoośmioletnim życiu.


To, co zobaczyłem za granicą sprawiło, że do oczu od razu podeszły łzy. Poziom organizacji jaki tutaj miał miejsce odbierał mowę. Zaraz za przejściem stali rumuńsko-ukraińscy tłumacze. Mieli na sobie kamizelki z wydrukowaną informacją, że mogą za darmo pomóc zagubionym Ukraińcom w ogarnięciu co dalej mają zrobić. Wyobraźcie sobie, że trafiacie do obcego kraju z kilkoma walizkami i musicie w jednej chwili zrozumieć, jak ten kraj działa, a nikt w okolicy nie mówi w waszym języku. Szczególnie jeśli jesteście starszą babcią, która nie sprawdzi sobie wszystkiego w Internecie. Tłumacze więc robili ogromnie pożyteczną robotę. Kilka metrów dalej stał wielki namiot Orange, gdzie rozdawali darmowe startery, które miały wgrany już jakiś pakiet Internetu i minut. Skorzystałem z tej opcji, bo ukraiński zasięg słabnął z każdym kolejnym krokiem.




Obok stawiano tymczasowy maszt GSM, żeby sprostać liczbie osób, które w jednej chwili chciałyby dać znać rodzinie i znajomym, że są już po drugiej stronie. Dalej, przez kilkaset metrów, ciągnęły się namioty, w których można było dostać niemal wszystko. Rozdawano pakiety z produktami pierwszej potrzeby, ciepłe posiłki, owoce, przekąski. Nawet pluszaki dla dzieci. Szedłem między tymi namiotami, a łzy same cisnęły się do oczu. Czyli to tak wygląda w Polsce? Czyli to, o czym opowiadali mi znajomi na Messengerze, to prawda? Wow! Rzadko kiedy wzruszam się w innych sytuacjach niż film, a tutaj nie było opcji – trudno było złapać oddech. Były tu nawet prysznice, czy punkty, gdzie badano zwierzęta. Wzdłuż drogi stały autobusy i prywatne samochody ludzi, którzy proponowali podwózkę do większych miast. Oczywiście, to wszystko z perspektywy dwóch lat jest już oklepane, ale wtedy? Pierwszy raz widziałem, żeby ludzie się aż tak oddolnie zorganizowali.

https://youtu.be/cwFTXTFcn1w
https://youtu.be/FJv_7Q_hLtg
https://youtu.be/YffRG2cBZ5w

Wróciłem pod przejście graniczne, z którego właśnie wyszli moi towarzysze. Po tym, co zobaczyli, również mieli jedno, wielkie „Wow!”. Ruszyliśmy wzdłuż namiotów, w których zaopatrzyliśmy się w jedzenie, wodę i napiliśmy się czegoś ciepłego. Wzięliśmy podarowane nam „pakiety”, w których były nawet... podpaski. Oczywiście padł jakiś żarcik, że dali je nam, bo ewidentnie nas posrało zeszłej nocy. Obiecałem im transport do najbliższego miasta – Suczawy, skąd znaleźli w Internecie połączenia kolejowe mające przybliżyć ich podróż do domów: Kolję do Tel-Awiwu, a Litwina do Wilna. Do samochodu brata zostały nam tylko trzy kilometry. Teraz to była już przyjemna wycieczka, przy lekkiej mżawce i znośnej temperaturze. Mijaliśmy kolejne namioty, kolejne samochody oferujące transport i ludzi z kartkami sugerującymi, że oferują oni darmowy nocleg. W końcu na poboczu pojawiła się ona: czarna Dacia Duster.
Po wyściskaniu z moim bratem Kajtkiem i najlepszym kumplem Gocem, brat otworzył bagażnik. Bagażnik był pełen pączków i drożdżówek. No fakt! Przecież w dniu wybuchu wojny był tłusty czwartek, zapomniałem! Wytarliśmy sobie ręce nasączonymi chustkami, a Kolja zrobił jakiś dziwny rytuał, bo użył jednej chustki do wytarcia sobie... swojego małego przyjaciela, po czym zjedliśmy tyle pączków, ile mogliśmy zmieścić i ruszyliśmy w drogę powrotną.
Rumunia to dziwny kraj – język, który ciężko jest zrozumieć, nawet po napisach. Po angielsku w knajpach nikt tutaj nie rozmawiał, a informacji w tym języku też było jak na lekarstwo. Wysadziliśmy Kolję i Litwina w Suczawie pod dworcem i serdecznie się z nimi żegnając, skierowaliśmy Dacię w kierunku Krakowa. Okazało się, że brat i Gocu jechali po mnie dwa dni. Jedno z przejść między Węgrami a Rumunią okazało się zamknięte, choć był to zasadniczo jakiś szlaban na wiejskiej drodze. Podobno trochę się zbierali, żeby go ominąć, ale wiedząc, że nie ma pośpiechu, spędzili noc w samochodzie.



W przydrożnej restauracji angielskiego nikt nie znał, dania były dziwne i drogie. Zamówiliśmy coś losowego i ruszyliśmy dalej. Trasa wiodła przez pokryte białym puchem górskie przełęcze nieopodal granicy z Ukrainą, przespane przeze mnie Węgry i Słowację z wąskimi drogami, małymi znakami i małymi domkami – wszystkim zabawnie małym, jak gdyby stworzonym dla małych ludzików. W końcu trafiliśmy do Polski. Z sympatii do mojego najlepszego przyjaciela nie wspomnę o tym, że przez całą drogę wypuszczał z siebie gazy spowodowane zjedzeniem kilkunastu pączków.
„Nareszcie dom!” – tak powiedziałaby zdecydowana większość osób w mojej sytuacji. Ja jednak nie mogłem znieść, że wyjechałem z Ukrainy akurat wtedy, kiedy działy się tam tak ważne dziejowo sprawy. Plułem sobie w brodę, że nie zostałem choć kilku dni dłużej. Po powrocie popłakałem w poduszkę z emocji i czekałem na jakąś okazję do powrotu.

Ta przyszła dość szybko.

Na początku marca napisał do mnie znajomy stalker: „Zbieraj ekipę i dawaj do Lwowa, tam są tysiące ludzi z całej Ukrainy, których trzeba zawieźć na granicę!”. Nie trzeba było mi dwa razy powtarzać. Karol (mój brat bliźniak) jako świetny organizator od razu napisał po ludziach i pojechaliśmy na kilka samochodów – jak się później okazało – pobawić się w Need For Speed: Obwód Lwowski. Kilku osobom udało się pomóc, ale na tym etapie był to już przerost formy nad treścią. Były już podstawiane autobusy i pociągi ewakuacyjne, choć przy dworcu dalej panował chaos. Tak czy inaczej – zapieprzanie kolumną aut sto kilometrów na godzinę po centrum Lwowa nie było szczytem odpowiedzialności, jednak dzięki temu tripowi zawarłem w późniejszym czasie kilka cennych znajomości. Jagoda, Piotr i Kuba – pozdrawiam i chylę czoła.

https://youtu.be/D81CSo3xIOM

Niedosyt i śladowa pożyteczność działań we Lwowie sprawiła, że chciałem więcej. Kilka tygodni później, pod koniec marca, zebraliśmy z bratem (wszystkim, którzy wpłacili wtedy pieniądze – chapeau bas!) niemal dziesięć tysięcy złotych, za które kupiliśmy najpotrzebniejsze produkty. Zawieźliśmy je na dwa samochody (podziękowania dla wszystkich, którzy pomogli w logistyce!) do Kijowa, gdzie miały trafić docelowo do okupowanego jeszcze wtedy miasta Sławutycz. W tym czasie peryferia stolicy, takie jak Bucza i Irpień, były jeszcze pod rosyjską okupacją. Nocami słyszeliśmy strzały z kałachów i odległe wybuchy. Atmosfera dosłownie jak z „Call of Duty: Modern Warfare”. Niedosyt wciąż narastał i tak finalnie znalazłem się pod koniec kwietnia w Charkowie, który wciąż dostawał w dupę, a syreny i dudnienie szyb od wybuchów były na porządku dziennym.


https://youtu.be/HxNg_WAC10c




https://youtu.be/OIizRQhfO7c
https://youtu.be/BMs9l0C4inE

Na początku czerwca wraz z Kubą, Jagodą i Adrianem oraz grupą naprawdę dzielnych i wielce patriotycznych Ukraińców dotarliśmy do Mikołajowa, Dnierpu, a finalnie – do broniącego się jeszcze wtedy Bachmutu. W drodze powrotnej zahaczyliśmy o Kramatorsk i Słowiańsk, by wywieźć z przyfrontowego miasteczka Mikołajówka kilka osób, które przespały moment na ucieczkę. Kupiona za dwa tysiące złotych na okazje wojennych wojaży skoda Felicja w gazie okazała się bez problemu pomieścić trójkę ludzi, dwa koty i dwanaście walizek.



Kurka – wciąż czułem niedosyt, potrzebowałem adrenaliny, tego jednego dnia, w którym usłyszę bliskie wybuchy, strzały, zobaczę trupy... Chciałem zobaczyć coś grubego i chorego, żeby dowiedzieć się, jak mój organizm zareaguje na sytuację zagrożenia. Tak to sobie tłumaczyłem, bo może – kto wie? Może po prostu mam krzywo pod kopułą? W końcu, w drodze powrotnej z Bachmutu, uznałem, że chcę zrealizować niezrealizowany plan z pierwszego pobytu w Charkowie – spędzić noc na ostrzelanych budynkach dzielnicy Saltwika w Charkowie. Ale dlaczego? Pamiętacie moją rozmowę, którą prowadziłem w samolocie z Gocem? O dokładnie tę:


Nie było innej opcji – skoro była ku temu okazja, trzeba było swoje głupie postanowienie zrealizować. Jednak to historia na inne opowiadanie. Musicie zadowolić się garścią zdjęć i filmów:

https://youtu.be/6p5APL_FfqQ
https://youtu.be/RUr63n6NNbI

Poranek na zrujnowanym przez rakiety 16-piętrowcu w Charkowie. Stan budynku widać na następnym wideo.

https://youtu.be/zyovO-aLJyY

Jak tylko nad ranem skończyła się godzina policyjna – praktycznie od razu rozpoczęły się wybuchy.

Koniec końców, po tej akcji zrozumiałem, że udowodniłem już sobie to, co miałem sobie udowodnić i dalsze ryzykowanie życia w niczym nikomu nie pomoże. Na wyjazdach śmieszkowałem ze wszystkiego, mijając rozjebane budynki z ruskim hardbassem na głośnikach. Wracając do Polski, przez pierwszy dzień ryczałem w poduszkę, przypominając sobie to, co zobaczyłem na Ukrainie. Wkurw narastał, a mój wewnętrzny głos krzyczał do mnie: „Przestań sobie ciągle tłumaczyć to wszystko pomocą humanitarną, żeby broń Boże nikt nie oskarżył cię o bycie pierdolniętym. To, że jesteś pierdolnięty to jest, debilu, fakt. Nie jesteś normalny i jeździsz tam tylko dla siebie, dla wrażeń. Po to, żeby pokazać sobie i innym, jakim to jesteś debeściakiem. A że przy okazji komuś pomogłeś? Fajnie, ale stań przed lustrem i powiedz to sobie wyraźnie – to nie był twój główny cel. Po prostu potrzebowałeś emocji...”.


Ukrainę wciąż regularnie odwiedzam. Na wschód się już nie pcham – życie jest zbyt ciekawe.

Koniec części czwartej, ostatniej.

Jeśli ciekawi Was czym jeszcze, poza nielegalnym przekraczaniem unijnych granic, Staszek się zajmuje, to koniecznie zajrzyjcie na jego stronę. O tu: